احتمالاً همگی ما حداقل یک بار کلمه نقشه برداری را شنیده یا خوانده باشیم. شاید هر بار که این واژه را شنیده‌اید ذهن شما به سمت ساختمان‌سازی و نقشه‌های ساختمانی رفته باشد. سؤالی که ممکن است پیش بیاید این است که ساخت تونلها، متروها، حفاری‌های معدن و… چگونه انجام میشود و چه افرادی به ساخت این‌گونه از سازه‌ها اقدام می‌کنند. مسلماً نقشهبرداری یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در هرگونه عملیات ساخت‌وساز محسوب میشود به‌طوری‌که بدون داشتن یک نقشه دقیق که مبتنی بر علم و محاسبات صحیح باشد نمی‌توان به ساخت هیچ سازه‌ای اقدام کرد. فرایند نقشهبرداری تنها به ساختمان‌های روی زمین اختصاص نمی‌یابد بلکه انجام کارهای زیرزمینی هم به نقشهبرداری احتیاج دارند. در این مطلب به بررسی نقشه برداری زیرزمینی و مفاهیم مرتبط با این حوزه پرداخته خواهد شد.
نقشه برداری زیر زمینی چیست؟
به شاخه ای از مهندسی نقشه برداری که به کارهایی چون ساخت تونل، حفاری، رفع کردن فضاهای طبیعی و مصنوعی موجود در زیرزمین از طریق نقشهبرداری اقدام می‌کنند، نقشه برداری زیر زمینی میگویند. در کشورهای غربی به این نوع از نقشهبرداری Under Ground Surveying گفته میشود. انجام عملیات نقشهبرداری در زیرزمین به‌قدری اهمیت دارد که اگر اصولی و محاسبه‌شده انجام بشود، می‌توان بین دو شهر از دو کشور مختلف را به یکدیگر متصل نمود. به‌طور مثال دو شهر لندن و پاریس از طریق راه‌های زیردریایی به یکدیگر متصل شده‌اند. نقشه برداری زیرزمینی را می‌توان در سه بخش طراحی، اجرای عملیات حفاری و تهیه نقشه از زیرزمین خلاصه کرد.
نقشه برداری معدن
نقشهبرداری معادن اهمیت بسیار زیادی برای به دست آوردن یک مسیر مناسب در طول معدن دارد. اگر بخواهیم استخراج و استکشاف از طریق معادن به درستی انجام شود باید حتماً یک نقشه دقیق را از آن به دست آورده و مهندسان ۱ مسیر مناسب را برای معدن انتخاب کنند. نقشهبرداری معادن کار هر کسی نیست و باید از تجهیزات مختلف و پیشرفته برای این کار استفاده شود. مهندسی که در این زمینه مشغول به فعالیت هستند اطلاعات کاملی را داشته و از طریق نقشه‌های هوایی و زمینی می‌توانند یک معدن مناسب را پیدا کرده و مسیرهای مختلف آن را بررسی کنند.
از آنجایی که خروج مواد از یک معدن کار دشواری است و حتماً باید یک مسیر مناسب را برای این کار انتخاب کرد باید حتماً نقشه برداری آن به‌طور دقیق انجام شود. نقشهبرداری معادن از طریق مجموعه مهندس با شرایط بسیار عالی انجام میشود. اگر شما در این زمینه مشغول به فعالیت هستید و به یک نقشه مناسب نیاز دارید می‌توانید از طریق مجموعه ما اقدام کرده و یک نقشه مناسب را در اختیار بگیرید.
در نقشه برداری زیرزمینی از چه اصطلاحاتی استفاده میشود؟
امروزه در هر تخصص و حرفه‌ای از اصطلاحات خاص مرتبط با آن حرفه استفاده میشود. نقشه برداری زیر زمینی نیز دارای اصطلاحات و واژه‌های مخصوصی است که افراد متخصص این حوزه از آن‌ها استفاده می‌کنند. اصطلاحات مرتبط با این نوع از نقشهبرداری را می‌توان در موارد زیر برشمرد:
1.زیرزمین: به آن دسته از عوارض موجود در داخل زمین که قابلیت دسترسی دارند یا طبیعی هستند، در اصطلاح زیرزمین یا Under Ground میگویند.
2.معدن: در زیرزمین، مجموعه‌ای از تأسیسات و دالانها برای اهداف خاص و معینی احداث می‌شوند که در اصطلاح به آن‌ها معدن یا Mine میگویند. همچنین به محلی که در آن مواد معدنی به مقدار زیاد وجود دارد، معدن میگویند.
3.گالری: یکی دیگر از اصطلاحات مخصوص نقشه برداری زیرزمینی، اصطلاح گالری است. منظور از گالری، دالان‌های افقی می‌باشد که در زیرزمین احداث شده به‌طوری‌که یک طرف از دالانها برای هدف خاصی مسدود شده است. گالری‌ها را می‌توان در سه خانواده اکتشافی، آماده‌سازی، اصلی و فرعی دسته‌بندی کرد. یکی از راه‌های اصلی ورود به زیرزمین، گالری‌ها هستند.
4.تونل: به دالان‌های عریض زیرزمینی که قابلیت عبور و مرور را داشته باشد، تونل میگویند. تونلها به سه نوع افقی، مایل و مارپیچ تقسیم‌بندی می‌شوند. تونلها برخلاف گالری‌ها از هر دو طرف باز هستند.
5.چاه: چاه یا Shaft نوعی گالری محسوب میشود که نوع آن قائم بوده و از راه‌های ورود به زیرزمین محسوب میشود. ورودی یا مقطع چاه می‌تواند به دو نوع دایره یا مستطیل شکل باشد که در کشورهای اروپایی و آسیایی چاه با مقطع دایره شکل و در آمریکا چاه با مقطع مستطیل شکل مرسوم است.
6.رمپ: به‌منظور ارتباط برقرار کردن در طبقات گوناگون معدن از تونل شیب‌داری استفاده میشود که در اصطلاح به آن رمپ یا شیب‌گذر میگویند. رمپ می‌تواند به دو صورت بالارو یا پایین‌رو که به آن دوبل هم میگویند، باشد.
7.گمانه: گمانه یا Soundage به چاه کم قطر که عمق زیادی دارد گفته میشود که از آن به‌منظور برداشتن نمونه از لایه‌های زمین و مشخص‌کردن امتداد حفاری، استفاده میشود. گمانه‌ها در دو گروه اکتشافی و راهنما موجود هستند.
8.حفاری: به عملیات گودبرداری زیرزمینی که توسط ماشین‌های مخصوص حفاری و اکتشافی صورت می‌گیرد، حفاری میگویند.
گروه نقشه برداری مهندس آماده ارائه انواع خدمات نقشه برداری در تهران و حومه و همچنین نقشه برداری دماوند و نقشه برداری در شهر ری می باشد. کافیست با شماره 09124312571 تماس حاصل نمایید.
نقشه برداری زیرزمینی و شرایط خاص آن
همان‌طور که می‌دانید، فعالیت بر روی زمین و زیرزمین از تفاوت‌هایی برخوردار هستند. نقشه برداری زیرزمینی در شرایط خاصی انجام میشود که آن را کاملاً متفاوت از نقشهبرداری معمولی روی زمین کرده است. شرایط خاص موجود در این نوع از نقشهبرداری را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.
- در زیرزمین نور به‌اندازه کافی وجود ندارد؛ به همین دلیل استفاده از وسایل روشنایی در این نوع از نقشهبرداری لازم و ضروری است اما در معادنی که دارای گازهای اشتعال‌زا هستند، استفاده از وسایل روشنایی با محدودیت‌هایی روبه‌رو است.
- ازجمله محدودیت‌های زیرزمینی، محدودیت در فضا است و لذا وجود چنین محدودیتی باعث میشود تا نقشه‌بردار از آزادی کمتر و دقت پایین‌تری برخوردار باشد.
- همواره احتمال ریزش یا تخریب تونل وجود دارد.
- سقوط در چاه یکی دیگر از خطراتی است که شخص نقشه‌بردار را تهدید می‌کند.
- ازجمله وسایلی که در نقشه برداری زیرزمینی مورداستفاده قرار می‌گیرد، قطب‌نما است. به دلیل آنکه مواد آهنی در زیرزمین وجود دارند، به دلیل ایجاد اختلالات مغناطیسی ممکن است در هنگام کار با قطب‌نما مشکلاتی ایجاد بشود.
- این احتمال وجود دارد که ابزارآلات مخابراتی مانند تلفن همراه، بی‌سیم و دستگاه‌های GPS در زیرزمین به‌درستی کار نکنند و از کار بیفتند.
نقشه برداری زیرزمینی و روش‌های آن
به‌طورکلی می‌توان گفت که روش‌های نقشه برداری زیرزمینی به سه نوع تقسیم‌بندی می‌شوند که در این بخش به معرفی آن‌ها پرداخته خواهد شد. استفاده از روش‌های نقشه برداری زمینی و ژئودزی یکی از انواع روش‌های نقشه برداری زیر زمینی است که در نود درصد از پروژه‌های مربوطه از این روش به‌منظور نقشهبرداری استفاده میشود. در پروژه‌هایی که نیازمند به داشتن دقت حداکثری است، استفاده از روش فتوگرامتری یا برد کوتاه بهتر است. در معادن و تونل‌های آبی که در آن‌ها امکان نقشهبرداری زمینی نیست، استفاده از روش‌های هیدروگرافی مفیدتر می‌باشد.
ویژگی‌های موردنیاز برای تجهیزات مرتبط با نقشه برداری زیرزمینی
انواع نقشه برداری زیرزمینی
همان‌طور که مشخص است، نقشه برداری زیرزمینی با استفاده از تجهیزات خاصی صورت می‌گیرد. این تجهیزات باید از خصوصیاتی برخوردار باشند تا بتوان نقشهبرداری را انجام داد. سبک و کم‌حجم‌بودن، برخوردار بودن از دقت کافی، داشتن نور داخلی مناسب، مقاوم بودن در برابر رطوبت و گردوغبار و ضربه و… ازجمله خصوصیاتی است که این تجهیزات باید دارا باشند.
هزینه نقشه برداری زیرزمینی
از این نقشه برداری بیشتر برای ایجاد تونل و کانال استفاده می شود. در معادن هم نیاز به نقشه کشی زیرزمینی است تا بتوان یک معدن را به صورت ایمن طراحی کرد. در ابتدا یک نقشه اولیه از سطح زمین کشیده می شود.
سپس ساخت و ساز و حفاری آغاز می شود و باید به طور پیوسته اندازه گیری ها انجام شود تا به درستی و با اندازه دقیق حفاری انجام شود. همینطور که حفاری بیشتر انجام می شود اندازه گیری اهمیت بیشتری پیدا می کند. ترازیابی برای احداث بناهای زیرزمینی اهمیت زیادی دارد و باید به صورت افقی بررسی شود.
هزینه نقشه برداری زیرزمینی باتوجه به موقعیت زمین و عمق کانال و نیاز به ابزارهای مختلف متفاوت است. هرچه این نقشه برداری دشوارتر باشد باید هزینه های بیشتری برای آن بپردازید.
نقشه برداری مسیر و زیرزمینی
نقشهبرداری یکی از علومی است که انواع مختلفی دارد. مهندسان نقشه بردار بعد از گذراندن دوره‌های تحصیلی و کسب دانش و مهارت کافی، فعالیت خود را در زمینه نقشهبرداری مرتبط با رشته تحصیلی آغاز می‌کنند. دو مورد از نقشهبرداری های مهم و کارآمد نقشه برداری مسیر و زیرزمینی است که به آن‌ها می‌پردازیم.
نقشه برداری زیرزمینی
نقشه برداری زیرزمینی نیز با استفاده از ابزار‌ها و انجام فرایند‌ها گوناگون در زیرزمین انجام میشود و برای عملیات زیرزمینی مانند معادن، تونلها و متروها استفاده میشود. استفاده از نقشهبرداری زیرزمینی برای موارد مختلفی مانند اکتشاف، استخراج، گرفتن مجوز، امنیت معادن، برنامه‌ریزی عملیات حفاری و غیره کاربردی است.
برای انجام نقشه برداری زیرزمینی به دلیل خطرات زیادی که وجود دارد باید وسایل ایمنی مناسب را فراهم نمود و این کار توسط مهندسان نقشهبرداری زیرزمینی که در این زمینه آموزش و تخصص کافی دارند، انجام شود.
نقشه برداری مسیر
باتوجه به اهمیتی که توسعه و بهبود مسیر‌ها و تسریع روند حمل و نقل دارد، نقشه برداری مسیر جایگاه مهمی دارد. در نقشه برداری مسیر اولین مرحله این است که با استفاده از نقشه‌های قدیمی بهترین مسیر را انتخاب کرده و سپس عکس‌های هوایی را برای انتخاب مسیر درست بررسی کرده و برای دیدن منطقه به آنجا مراجعه می‌کنند و بعد از انجام تحقیقات و جمع‌آوری اطلاعات مناسب، نقشه را ترسیم می‌کنند.
در نقشه برداری مسیر از وسایل و تجهیزات مناسبی مانند دوربین‌های مخصوص و دقیق و جی‌پی‌اس‌ها استفاده می‌کنند.
نقشه برداری مسیر باید توسط شخصی که در رشته نقشهبرداری مسیر تحصیلات دارد و همه مهارت‌های لازم را کسب کرده است، انجام شود. نقشه برداری مسیر برای موارد مختلفی ازجمله؛ راه‌سازی، خطوط انتقال نفت و گاز، راه‌آهن، انتقال نیرو، لوله‌های آب، شبکه فاضلاب و غیره کاربرد دارد.
عملیات نقشه برداری زیر زمینی
نقشه برداری زیرزمینی را در لاتین surveying under ground به این صورت می‌خوانند. که این نوع نقشه برداری برای طراحی کردن تونل، معادن مورد استفاده قرار می‌گیرد، که با کمک این نقشه برداری مهندسین می‌توانند درباره راه های حفاری در زیر زمین اطلاعاتی کسب کنند و هر گونه مشکل و پستی بلندی سر راهشان قرار دارد را به راحتی از میان بردارند.
برای انجام کارهای نقشه برداری زیرزمینی اقدامات لازم در روی سطح زمین انجام می‌گیرد و بیش ترین استفاده از این نوع نقشه در حفر معدن، هدایت حفاری، برداشتن فضای طبیعی موجود، حفر تونل و ساخت مترو و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به دلیل پیشرفت چشم گیری که در نقشه برداری زیرزمینی مواجهه شدیم شاهد این هستیم که مهندسین می‌توانند در زیر دریا نیز تونل زیرزمینی حفر کنند.
نقشه برداری تونل
جالب است بدانید که میان روش نقشه برداری تونل با روش نقشه برداری معادن شباهت هایی وجود دارد اما با وجود قوانینی خاص متمایز میگردد. نقشه برداری اولیه اولین گامی است که در فرایند نقشه برداری تونل باید انجام گیرد بعد از آن شروع به ایجاد حفاری و ساختن می نماییم. چک نمودن مرتب و دوره ای این مرحله امری مهم و حساس می باشد تا درنهایت ازایجاد خسارات مالی بالا ممانعت به عمل آید.
باقی مراحل کار نیز از ایجاد خط آکس روی زمین و امتداد آن به درون تونل به طور کامل باید انجام گیرد. سپس نوبت به ترازیابی رسیده و بعد از آن نیز جهت قابل استفاده نمودن محل، نیاز به نصب کلیه ی امکانات لازم می باشیم. نکته دیگر اینکه، تمامی ابزارهای مورد نیاز جهت نقشه برداری تونل علاوه براینکه از دقت بالایی برخوردار هستند همچنین باید در ابعد کوچک و تا حد ممکن کم حجم تهیه شده باشند تا براحتی قابلیت حمل و جابجایی را داشته باشند.
خطرات موجود هنگام نقشه برداری زیرزمینی
یکی از زیر مجموعه های نقشه برداری، نقشه برداری زیرزمینی است که از این نوع نقشه، در طراحی معادن و تونلها مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از اطلاعات به دست آمده از نقشه برداری زمینی، مهندسان در مسیرهای حفاری به راحتی می‌توانند سنگ‌های موجود بر سر راه خود را کنار بزنند و پروژه خود را به راحتی اجرا کنند.
جالب است بدانید که نقشه برداری زیرزمینی از روی سطح زمین انجام می‌گیرد. با توجه به پیشرفت انواع نقشه برداری مهندسان می‌توانند تونل‌های زیرزمینی، در زیر دریا ایجاد کنند. با توجه به اینکه این نقشه برداری دارای بی‌شمار مزیت می‌باشد، اما با خطرات جدی چون اشتعال مواد گازی به دلیل نور کم، نداشتن دسترسی راحت به موارد کنترل، احتمال تخریب و ریزش تونلها و ورود آب‌ها به داخل حفره اشاره کرد. این‌ها تنها نمونه‌هایی از خطرات پیشرو در نقشه برداری زیرزمینی می‌باشد. حال برای آشنایی کامل با رشته نقشه برداری زیرزمینی تنها کافیست از اطلاعات سایت مجموعه مهندس بهره ببرید.
امروزه ساخت مترو، تونل و حفاری‌های معدنی رو به گسترش بوده، لذا نقشه برداری زیرزمینی از مهم‌ترین نیازمندی‌ها به‌منظور طراحی تونل، حفر معادن و… است. باتوجه‌به محدودیت‌ها و سختی کاری که این نوع از نقشهبرداری با نقشهبرداری معمولی دارد، لذا لازم است تا این‌گونه از نقشه‌برداری‌ها با دقت لازم صورت بگیرد.
مشاوره رایگان در خصوص خدمات نقشه برداری
برای دریافت مشاوره رایگان میتونید شماره تماستون و برامون بذارید تا با شما تماس بگیریم
به خدمات نقشه برداری زیرزمینی نیاز دارید؟
پس با شماره 09124312571 تماس بگیرید
سوالات متداول
آن دسته از نقشه برداریها که برای ساخت و ساز انواع تونلها، مرتفع نمودن فضاهایی که در زیر زمین وجود دارد و مانعی بر سر حفاری شده است را میگویند.
نورپردازی، تخریب و ریزش، محدودیت فضا، سقوط، عدم کارکرد صحیح وسایل نقشه برداری در زیر زمین، عملکرد نامناسب تجهیزات نصب شده در زیر زمین و…
معارضات شهری در زیر زمین، معادن، راهروهای افقی با نام گالری جهت ورود و خروج یک طرفه، راهروهای پهن با نام تونل، چاه های ورودی و یا گمانه های کم عمق و شیب های گذر با نام رمپ و در نهایت عملیات حفاری که در زیر زمین انجام میشود.
