سیستم تصاویر و سیستم مختصات در نقشه برداری اهمیت بسیار زیادی دارند. از آنجایی که سیستم تصاویر تنوع زیادی دارد در هر یک از آنها می‌توان اطلاعات کاملی به دست آورد. نقشه برداری پروسه بسیار سنگینی است و باید با استفاده از سیستم های مختلف یک نقشه دقیق به دست آید. در نقشه برداری می‌توان از انواع سیستم تصاویر استفاده کرد. با مجموعه مهندس همراه شوید تا اطلاعات کاملی درباره انواع سیستم تصاویر به دست آورید.
سیستم تصاویر چیست؟
سیستم تصاویر از مفاهیم هندسی و ریاضی استفاده می‌کند تا اطلاعات پویا و ثابت مربوط به سه بعدی را به صورت دو بعدی و قابل مشاهده تبدیل کند. برای ایجاد تصویر، به منظور نمایش عوارض روی سطح زمین، داده‌های سه بعدی از فضا روی یک سطح دو بعدی تصویر نمایش داده می‌شوند. این سطح دو بعدی می‌تواند مثلاً یک نقشه کاغذی، یک نمای سه بعدی در نرم افزاری مانند AutoCAD یا یک تصویر رایانه‌ای باشد.
سیستم تصاویر مستفوی
یکی از انواع سیستم‌های تصاویر، سیستم تصاویر مستفوی است. در سیستم تصویر مستوی یا همان Planar، یک صفحه مسطح را بر روی سطح بیضوی یا کره‌ای از زمین قرار می‌دهند. این صفحه می‌تواند در نقطه مرکزی سطح یا در یک زاویه مایل نسبت به سطح قرار بگیرد. از این دستگاه های تصویربرداری مستوی برای نمایش توپوگرافی زمین، نقشه های شهری، اطلاعات برداری هوائی و سایر اطلاعات مکانی استفاده می‌شود. با استفاده از سیستم تصویر مستوی، می‌توان عوارض زمین را با دقت بالا و در مقیاس‌های مختلف نمایش داد. این سیستم‌ها اغلب در زمینه‌های مهندسی عمران، زمین‌شناسی، محیط زیست و سایر حوزه‌های مرتبط استفاده می‌شوند.
سیستم تصاویر مخروطی
در سیستم تصاویر مخروطی (Conical)، یک مخروط را بر روی سطح بیضوی یا کره‌ای از زمین قرار می‌دهند. این مخروط باز شده و بخش تحت فراوانی تصویر نصف النهارات را به صورت یک خط مستقیم نشان می‌دهد و بخش تحت مدارات را نیز به صورت قوس هایی از دایره تا مرکز مخروط نمایش می‌دهد. سیستم تصویر لامبرت نمونه‌ای از سیستم تصویر مخروطی است. در این سیستم، خطوط عرض و طول را به صورت مستقیم و به صورت موازی تبدیل می‌کند.
در نتیجه، اطلاعات مکانی را با حفظ مساحت به صورت دقیق تری در تصویر نمایش می‌دهد. سیستم‌های تصویر مخروطی بیشتر در نقشه برداری مناطق مختلف استفاده می‌شوند. به خصوص در اطلاعات مکانی و نمایش مناطق وسیع مانند نقشه های سیاسی و جغرافیایی اهمیت دارند. با استفاده از سیستم تصویر مخروطی، می‌توان بزرگنمایی و کوچک نمایی را به طور طبیعی و بدون تغییر در اندازه و شکل اشیاء نمایش داد.
سیستم تصاویر استوانه ای
در سیستم تصاویر استوانه ای (Cylindrical)، یک استوانه را بر روی سطح بیضوی یا کره ای از زمین قرار می‌دهند. در این سیستم، خطوط عرض و طول را به صورت مستقیم و موازی تبدیل می‌کند. به عبارت دیگر، سطح زمین را به یک نقشه استوانه ای تبدیل می‌کند. یکی از انواع سیستم تصویر استوانه ای، سیستم تصویر مرکاتور (Mercator Projection) است که در آن خطوط عرض و طول به صورت مستقیم و موازی تبدیل می‌شوند.
سیستم تصویر مرکاتور از طول و عرض زمین تصویرسازی می‌کند و به صورت کارتوگرافی برای تهیه نقشه های جغرافیایی استفاده می‌شود. سیستم تصویر استوانه ای به خصوص در نقشه برداری با مقیاس بزرگ و نمایش نقشه های مسطح از همه قاره‌ها استفاده می‌شود. البته، در سیستم تصویر استوانه ای، تناسب و شکل اشیاء در نمایش تصویر تغییر می‌کند و به همین دلیل برخی اطلاعات مکانی را به طور صحیح و دقیق نمی‌توان نمایش داد.
سیستم تصاویر هم شکل
در سیستم تصاویر هم شکل یا Conformal، هدف اصلی حفظ شکل است. این سیستم ها تلاش می‌کنند تا زوایا را در نقشه به درستی حفظ کنند تا روابط مکانی اشکال را درست نشان دهند. برای این منظور، خطوط عمود بر هم را با یک شبکه با زاویه ۹۰ درجه در نقشه نمایش می‌دهند. حفظ شکل در این سیستم‌ها منجر به تغییر مساحت‌ها در نقشه نسبت به واقعیت می‌شود. به عبارت دیگر، مساحت ها در نقشه به طور قابل ملاحظه‌ای نسبت به مساحت های واقعی در زمین تغییر می‌کنند.
از سیستم تصویر هم شکل می‌توان به سیستم تصویر لامبرت (Lambert Conformal Conic)، سیستم تصویر یکپارچه مکانی جهانی (UTM – Universal Transverse Mercator) و سیستم تصویر مرکاتور (Mercator Projection) اشاره کرد. این سیستم ها برای نقشه برداری و نمایش مناطق وسیعی مانند قاره‌ها و کشورها استفاده می‌شوند. با توجه به حفظ شکل، می‌توان دقت بالایی در تحلیل های مکانی و روابط مکانی اشیاء داشت.
سیستم تصاویر هم مساحت
در سیستم تصاویر هم مساحت یا Equivalent، هدف اصلی حفظ مساحت‌ها است. به عبارت دیگر، این سیستم‌ها سعی می‌کنند مساحت‌ها را در مقیاس صحیح نشان دهند در نتیجه، شکل، زاویه و مقیاس اشیاء در این سیستم‌ها تغییر می‌کنند. ممکن است مدارها و نصف النهارها با زاویه درست به هم تلاقی نشوند.
از سیستم تصویر هم مساحت می‌توان به سیستم تصویر البرز (Albers equal-area conic) و سیستم تصویر لامبرت آزیموتال هم مساحت (Lambert azimuthal equal-area) اشاره کرد. این سیستم‌ها برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی و انجام مطالعات مساحتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به حفظ مساحت، می‌توان بر روی تحلیل‌هایی که نیاز به دقت تعیین مساحت دارند، اعتماد کرد.
سیستم تصاویر هم فاصله
در سیستم تصاویر هم فاصله یا Equidistant، فاصله بین نقاط در نقشه حفظ می‌شود. به عبارت دیگر، این سیستم‌ها تلاش می‌کنند تا فواصل در نقشه به درستی نشان داده شوند. در برخی از این سیستم‌ها، ممکن است یک یا چند خط وجود داشته باشد که در طول آنها، مقیاس نقشه درست است. در این سیستم، مدارها دارای طول واقعی خود هستند. هیچ سیستم تصویر هم فاصله‌ای وجود ندارد که بتواند همه فواصل را در همه جهات به صورت ثابت حفظ کند.
در هر سیستم تصویر، تراشهایی از تغییرات مقیاس یا شکل در جهات مختلف وجود خواهد داشت. برای همین، انتخاب سیستم تصویر مناسب بستگی به نیازها و مقاصد نقشه برداری خاص دارد.
پیشنهاد می کنیم مقاله: ایستگاه ها در نقشه برداری را نیز مطالعه نمایید.
خدمات مجموعه مهندس
ما در این مطلب انواع سیستم تصاویر را به طور کامل برای شما توضیح دادیم و مثال‌هایی هم در این زمینه زده شد. یکی از انواع نقشه ها نقشه ۲۰۰۰ نام دارد که توسط نقشه برداران ماهر در کشور ما به دست می‌آید. در این نوع نقشه برداری نیز می‌توان از انواع سیستم تصاویر استفاده کرد. مجموعه‌های زیادی در کشور وجود دارند که خدمات متنوعی در زمینه نقشه برداری و به دست آوردن آنها توسط سیستم تصاویر ارائه می‌دهند. اگر می‌خواهید خدمات خود را با شرایط عالی دریافت کنید می‌توانید از خدمات مجموعه مهندس کمک بگیرید. پرسنل مجموعه ما از مهارت و دانش کافی در این زمینه برخوردار هستند.
