در این مقاله مجموعه مهندس قصد داریم تا شما را با انواع دوربین های نقشه برداری آشنا کنیم. سپس نحوه کار با هر کدام را فرا بگیریم. به همین دلیل اگر سر و کارتان با این دوربین‌های نقشه برداری است حتما این مطالب را مطالعه فرمایید. هر ساله گروهی از افراد جویای علم برای افزودن دانش خود در زمینه نقشه برداری برای گذراندن این رشته، وارد دانشگاه می‌شوند تا به صورت تخصصی آن را فرا گیرند. این رشته با گذر زمان دچار تحول در تجهیزات خود شده است. بطوری که امروزه در پروژه‌های مختلف از انواع دوربین ها بهره می‌گیرند.
اگر بخواهیم به سر گذشت پیدایش اولین نقشه برداری دست یابیم به حفاری‌های باستانی می‌رسیم. به همین دلیل از ایران به عنوان قطب علم نقشه برداری یاد می‌شود. نقشه برداری با استفاده از تجهیزات مختلف صورت می‌گیرد. این تجهیزات شامل داشتن ترازیاب، قطب نما، زاویه‌یاب، متر، شاخص‌ها و انواع دوربین های نقشه برداری است.
همانطور که گفته شد با پیشرفت در تجهیزات نقشه برداری می‌توان تصویر برداری را با استفاده از ماهواره‌ها انجام داد. با این حال در برخی کشورها هنوز استفاده از دوربین نقشه برداری در اولویت می‌باشد. با استفاده از این دوربین‌های نقشه برداری می‌توان به اختلاف بین دو نقطه جغرافیایی دست یافت. کاربردهای این دوربین‌ها بسیار ارزشمند است.
کاربرد دوربین های نقشه برداری
کاربردهای زیادی برای دوربین های نقشه برداری تعریف شده است، که در این مقاله مجموعه مهندس به معرفی چند مورد از آن می‌پردازیم. تهیه نقشه از عوارض مصنوعی و طبیعی چون تهیه نقشه از دره‌ها و کوه‌ها برای ایجاد و تخمین منابع طبیعی، اکتشاف معدن، تهیه نقشه های جغرافیایی و… نمونه ای از کاربرد دوربین های نقشه برداری می‌باشد.
نمونه دیگر استفاده از دوربین‌های نقشه برداری در به دست آوردن مختصات نقطه مورد نظر است. این دوربین‌ها با داشتن شبکه پیمایش توانایی اشتراک گذاشتن مختصات یک نقطه را به نقاط دیگر دارد. همچنین می‌توانیم با داشتن یا به دست آوردن مختصات جهانی نقطه، توسط جی پی اس به مختصات جهانی سایر نقاط دست یابیم. به عبارتی با نسبت دادن مختصات و زوایای نقطه به دست آمده به سایر نقاط توسط شبکه پیمایش، به مختصات جهانی آن دست می‌یابیم.
از دیگر کاربردهای دوربین نقشه برداری می‌توانیم به کاربرد آن در عملیات گودبرداری اشاره کنیم. با استفاده از این دوربین‌ها در عملیات گودبرداری می‌توان به عمق مورد نظر دست یافت و عملیات گودبرداری را متوقف کرد. همچنین اجرای عملیات گودبرداری باید در مساحت مشخص از سطح زمین انجام گیرد. که به دست آوردن این مساحت با استفاده از دوربین نقشه برداری امکان پذیر است.
همانطور که در بالا گفتیم، از دوربین نقشه برداری برای به دست آوردن اختلاف بین دو نقطه مورد نظر استفاده می‌گردد. در نهایت یکی از کاربردهای دیگر دوربین نقشه برداری در نصب صفحه های بیس پلیت است، که این کار با استفاده از دوربین زاویه‌یاب صورت می‌گیرد. با توجه به کاربردهای گفته شده حال به معرفی انواع دوربین‌های نقشه برداری می‌پردازیم.
معرفی انواع دوربین‌های نقشه برداری
بطور معمول از دوربین های نقشه برداری برای تهیه زاویه و ارتفاع استفاده می‌گردد. دوربین نقشه برداری نیوو جهت ترازیابی و دوربین تئودولیت جهت زاویه سنجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با پیشرفت در تکنولوژی این دو نوع دوربین با هم ادغام شده و آن را به نام توتال استیشن می‌شناسند. این نوع دوربین در بازار به دو نوع دیجیتال و اپتیکی به فروش می‌رسد.
دوربین نقشه برداری نیوو همانطور که گفته شد جهت ترازیابی استفاده می‌گردد و به عبارتی از این دوربین جهت به دست آوردن اختلاف ارتفاع بین دو نقطه مورد نظر استفاده می‌شود. برای اینکه به اختلاف ارتفاع دو نقطه دست یابید نیازمند دسترسی به نقطه بنچ مارک(نقطه دائمی)هستید. که می‌توان آن را با استفاده از جی پی اس به دست آورد. این دوربین متشکل از سه پایه و تراز دوربین است. همچنین دوربین نیوو شامل دو عدسی شیئی( دارای دو تار به نام رتیکول) و عدسی چشمی است.
سه پایه این دوربین متحرک و شامل دو تراز لوبیایی در اطراف می‌باشد. دوربین تئودولیت همانطور که گفته شد، از آن برای به دست آوردن زوایای مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از این دوربین به مختصات نقاط مختلف می‌توان دست یافت. این دوربین مانند دوربین نیوو دارای سه پایه و تراز می‌باشد. دوربین تئودولیت هم شامل عدسی شیئی(با تارهای رتیکول عمود بر هم) و عدسی چشمی می‌باشد. سه پایه این دوربین ثابت و در زمین فرو می‌رود.
همچنین از ترازهای لوبیایی اطراف سه پایه، برای تراز کردن سه پایه جهت افق به کار می‌گیرند. از این دوربین در نقشه برداری زمینی استفاده می‌گردد. دوربین توتال استیشن از ترکیب دو دوربین گفته شده ساخته شده است. به همین دلیل از آن در اندازه گیری ارتفاع، فاصله افقی و زوایا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در پی آن شامل استفاده از این دوربین در انواع نقشه برداری هستیم. نوع اولیه آن که به بازار عرضه گردید شامل دوربین‌های اپتیکی بود. که دقت آن از مدل امروزی بیش‌تر می‌باشد.
به همین دلیل امروزه بسیاری از مهندسان نقشه برداری از دوربین اپتیکی در نقشه برداری هوایی استفاده می‌کنند. دوربین دیجیتال توتال استیشن نوع امروزی آن است، که کار با آن برخلاف نوع قبلی راحت‌تر می‌باشد. دوربین‌های دیجیتال پس از انجام کار با آن، یکسری داده‌های خروجی در اختیار مهندسان نقشه برداری قرار می‌دهد، که با استفاده از آن می‌توان با نرم افزارهای نقشه برداری اقدام به تهیه نقشه به صورت دستی کرد
شرح کلی کار با انواع دوربین های نقشه برداری
در انجام عملیات نقشه برداری در ابتدا شما نیازمند نقطه مورد نظر خود برای به دست آوردن زوایای و ارتفاع هستید. برای شروع کار یک نقطه را به عنوان مرجع در نظر می‌گیرند. این نقطه باید با سایر نقاط ارتباط داشته باشد. سپس سه پایه دوربین مورد نظر را روی نقطه مرجع قرار داده و آن را با زمین فیکس می‌کنند. در مرحله بعد با استفاده از دو تراز لوبیای موجود در کنار سه پایه، به تراز کردن سه پایه می‌پردازند. بعد از این مرحله دوربین را بر روی سه پایه قرار داده و آن را تراز می‌کنند.
ژالن توسط شخصی که وظیفه تراز کردن آن را دارد در نقطه مورد نظر تعبیه می‌شود و پس از آن اعلام می‌کند، تا اپراتور اقدام به قراول سمت نقطه مورد نظر کند. در نهایت باید دانست که نحوه کارکردن با هر کدام از این دوربین‌ها متفاوت و برای فراگیری کار با هر کدام می‌توان به سایت مجموعه مهندس مراجعه کنید. با توجه به اینکه دوربین‌ها کاربرد متفاوتی دارند بهتر است برای عملیات‌های مختلف دوربین‌های متناسب را انتخاب کنید، تا با کمترین خطا مواجه شوید. برای انتخاب دوربین مورد نیاز با مساحت پروژه، حجم و نوع عملیات‌های گوناگون می‌توانید با کارشناسان مجموعه مهندس در ارتباط باشید.
