اراضی موات مبحثی است که قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم. به طور کل و به بیانی صریح و ساده به زمین هایی که آباد نیستند اراضی موات می‌گویند که این زمین های موات در بهره برداری هیچ جایی ندارند. دلایل متعددی وجود دارد که نمی‌توان زمین موات را بهره داری کرد.
در برخی مواقع مانند پوشیده شدن زمین توسط ماسه و شن، مستولی شدن آب بر زمین، دیده شدن انواع درختان و… می‌توان زمین موات را بهره برداری کرد. برای این که بتوانید اطلاعات خود را در رابطه با اراضی موات بالا ببرید مقاله را تا پایان مطالعه کنید.
آشنایی با اقسام اراضی موات
اراضی موات به زمین هایی گفته می‌شود که در زمان پیروزی انقلاب اسلامی به دست آمده است که برای این اراضی قانون ثبت شده است. در این قوانین وضع شده اسناد موجود این زمین ها باطل اعلام می‌شدند و زمین های اعلام شده اراضی به مالکیت دولت در می‌آمدند که زمین های اراضی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند دسته اول این زمین‌ها به نام موات اصلی و دسته دوم موات عارضی هستند.
موات اصلی
به زمین هایی که به ملک احیا مسبوق نیستند موات اصلی گفته می‌شود که احراز کردن این زمین ملحق به آن می‌باشد.
موات عارضی
به زمین هایی که در روزهای نخست آباد بوده‌اند موات عارضی گفته می‌شود که بعدها خراب و فرسوده شده‌اند. برای مثال در زمین های قدیمی ممکن است با آثاری از نهر دیده شود که این نشانی مبنی بر این است که در زمان گذشته این منطقه آباد بوده است.
تعریف قانونی درباره اراضی موات
دو تعریف درباره زمین های موات می توان بیان کرد که این تعریف ها به نام تعریف فقهی و تعریف قانونی می‌باشند.
موات در واقع به این معنی است که چیزی روح ندارد و برای زمین هایی که صاحبی ندارند نیز از کلمه موات استفاده می‌شود که به معنای نبود هیچ گونه مالک می‌باشد که این زمین ها را اراضی موات می‌نامند. زمین موات در قبل و بعد انقلاب اسلامی در بحث قانون هیچ گونه تعریفی ندارد و این زمین ها به طور کلی با زمین بایر تعریف می‌شود.
در ماه بیست و هفت قانون مدنی درباره زمین موات این گونه گفته شده است که زمین موات در اموالی قرار دارند که در مالکیت شخص قرار نمی‌گیرند. همچنین برای فهم درست این موضوع مثالی بیان شده است: زمین هایی که در مالکیت شخصی قرار نگرفته است با توجه به قوانین درج شده درباره زمین موات این زمین ها را تملک کرده است و امکان استفاده از این زمین ها نیز وجود دارد.
اراضی موات شهری
مجموعه زمین هایی که بدون سابقه احیا و عمران هستند و در محدوده های قانونی شهرها و شهرک ها قرار دارد اراضی موات شهری گفته می‌شود.
زمین‌های موات غیر شهری و روستایی
به زمین هایی که در روستا وجود دارند که سابقه احیا بهره برداری و عمرانی ندارند و به صورت طبیعی و بکر مانده‌اند زمین موات روستایی گفته می‌شود.
موات ملی و اراضی ملی چه فرقی با هم دارند؟
اراضی ملی جز اراضی است که به دولت سازمان طبیعی و محیط زیست و همچنین منابع طبیعی تعلق دارند که امکان دارد زمین اراضی در داخل شهر یا محدوده و خارج شهر قرار گرفته باشد و اراضی ملی به آن دسته از زمین هایی گفته می‌شود که از طرف انسان ها تصرف نشده و شکل طبیعی و اولیه آن ها حفظ شده است.
مراحل تشخیص املاک زمین شهری به دست کارشناسان دادگستری
تشخیص املاک زمین شهری به دست کارشناسان رسمی دادگستری انجام می‌شود که به شرح زیر است:
نقشه برداری ثبتی از عرصه ملک
برای نقشه برداری ثبتی از محل مورد نظر کارشناسان با تیم حرفه‌ای نقشه برداری به محل مورد نظر می‌روند و اقدام به تهیه نقشه از منطقه مربوطه می‌کنند.
تهیه جانمایی ملک روی عکس هوایی
برای این که دقت کار در زمان نقشه برداری بالا برود باید از عکس‌های ارتوفتو کمک گرفت و مختصات عرصه املاک روی تصویر ارتوفتو جانمایی شود.
تراز یابی در زمان نقشه برداری از اراضی موات
در زمان نقشه برداری ساختمان و زمین های موات برای این که کار ترازیابی ساده‌تر انجام شود از نرم افزارهای مختلفی استفاده می‌شود که ترازیابی در نقشه برداری به انواع مختلفی نظیر ترازیابی مثلثاتی، مستقیم، فشار سنج تقسیم می‌شوند
که ساده‌ترین نوع ترازیابی تعلق می‌گیرد به ترازیابی مستقیم که از پرکاربردترین روش های ترازیابی در نقشه برداری شناخته شده است. ترازیابی هایی که به صورت غیر مستقیم انجام می‌شود نیز به کمک ترازیابی مثلثاتی انجام پذیر است که برای سنجیدن ارتفاع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترازیابی فشارسنج
در روش ترازیابی فشار سنج از دستگاه های فشار سنج برای تعیین ارتفاعات منطقه مورد نظر کمک می‌گیرند و در آخر ترازیابی استادیمتری است که مدل بسیار پیشرفته‌ای است که در این روش از روش مثلثاتی نیز کمک می‌گیرند اما تفاوتی در این میان وجود دارد که زاویه دید شیب دار می‌باشد که برای سنجیدن ارتفاعات و ماهوار‌ه ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اعتراضات شخص به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات
اگر اشخاص ثالث به عنوان ذی نفع شناخته شوند می‌توانند معترض باشند و برای استماع اعتراض آن احتیاجی به طرح دعوا برای باطل کردن سند رسمی اراضی ملی و منابع طبیعی نخواهد بود.
مهلت اعتراض چه قدر است؟
طبق تبصره یک ماده نهم قانون بیش تر شدن قسمت کشاورزی و منبع های طبیعی اعتراضات اشخاص ذی نفع به امر تشخیص هرگز زمانی برای اعتراض مشخص نشده و در هر زمان می‌توان اعتراض خود را ثبت کرد.
پس گرفتن اراضی موات بعد از به قطعیت رسیدن حکم دادگاه
بعد از این که به اعتراضات رسیدگی شد و تمامی اعتراضات در دادگاه وارد بود و اراضی مورد اعتراض در عناوین مستثنیات قرار گرفت دولت وظیفه دارد تا زمین ها را به صاحبان شان برگرداند همچنین اگر تحویل دادن زمین ممکن نبود با رضایت مالک امکان این وجود دارد که زمینی به عنوان زمین خود و یا هزینه زمین پرداخت شود.
در این مبحث درباره اراضی موات توضیحاتی داده شد و دانستیم که موات همان زمین هایی هستند که به دلیل نبود آب، پوشیده شدن با ماسه و شن، نیزار، بیشه زار شدن زمین ها امکان این که از آن‌ها بهره برداری کرد وجود ندارد. همچنین به زمین هایی که در آن آثاری از نهرهای بسیار قدیمی وجود دارد نیز زمین موات گفته می‌شود.
